فروهر نماد نیرو یا بخشی از اهورامزدا ( خداوند یگانه در آیین زرتشتیان ایرانی ) است، نیرویی که در وجود آدمی و همهی دیگر آفریدگان به ودیعه گذاشته شده است. بر اساس این باور فروهر پیش از پدید آمدن همهی موجودات وجود داشته و بعد از مرگ موجودات عالم نیز همچنان به زندگی در جهان دیگر ادامه میدهد و جاودان میماند. این واژه در زبان پارسی باستان به صورت ” فَرورتی ” تلفظ میشده است؛ در اوستا به صورت ” فَروَشی ” و در پارسی میانه یا پهلوی تلفظ آن به صورت ” فَروَهَر” است.
این نشان روی آرامگاه فرمانروایان هخامنشی مانند داریوش بزرگ، اردشیر سوم در تخت جمشید و نقش رستم و مهر و رسمی و سکههای هخامنشی درج شده است. همچنین بر روی سازهها و ساختمانهای معاصر مانند آرامگاه فردوسی یا ساختمان بانک ملی ایران و وزارت خارجه حک شده است. همچنین این نماد ملی ایرانی امروز بر روی گردنبندها و دستبندها و موارد تزئینی فراوانی بهکار میرود.
هر یک از اجزای این پیکره مفهوم و باوری اصیل و مشخص در دین زرتشت دارد که در زیر به شرح این نمادها پرداخته شده است:
- پیکر انسان: صورت این پیکر نشانگر مردی سالخورده و پیر پارسی است. مرد کهنسال نماد فردی دانا، با تجربه، جهاندیده و خردمند است و همچنین این معنی را میرساند که خداوند میخواهد انسان را در کمال و بلوغ ببیند.
- دستها : از آنجایی که دست پیکره به طرف بالا است این مفهوم را میرساند که او در حال نیایش پروردگار است؛ همینطور نماد بزرگمنشی و روشنفکری این شخص است.
- حلقهی دست پیکره: حلقهای که انسان موجود در پیکره در دست دارد نماد عهد و پیمان با خداوند و نشانهی همبستگی و وحدت نیز میباشد. گفته میشود که حلقهی ازدواج که نماد پیمان وفاداری زن و مرد در زندگی مشترک است نیز یادگاری از این حلقه است.
- بالها: هر یک از بالها سه قسمت دارد که نشانهی سه اصل گفتار نیک، کردار نیک و پندار نیک هستند و از طریق رعایت آنها انسان میتواند به کمال و خوشبختی برسد. استفاده از دو بال هم تراز نیز نشانهی برابری میباشد؛ همچنین باز بودن بالها این معنی را در ذهن ایجاد میکند که فروهر همواره فرد را به سوی پیشرفت و سربلندی راهنمایی میکند. روی بالها سی و سه خط کشیده شده است که نشانهی فرشتگان ( یا امشاسپندان) در کیش زرتشت هستند.
- حلقهی بزرگ: از آنجایی که از هر طرف این حلقه یا دایره شروع به حرکت کنیم باز به نقطهی اول میرسیم این حلقه به این معنی است که رفتار و کردار هر انسانی در این دنیا در نهایت به خود او میرسد حلقهی گرد به معنی بی پایانی دنیا و روزگار نیز میباشد؛ این حلقهی بزرگ همچنین نماد دنیای مادی است.
- دم پرنده: در قسمت پایین بدن انسان یک دم یا دامن سه قسمتی وجود دارد که نماد کردار بد، پندار بد و گفتار بد است. دلیل پایین قرار گرفتن آن به این معنی است که اندیشه، رفتار و گفتار بد همیشه باید در پایینترین مرتبه و به زیر افکنده شود.
- دو رشتهی متصل یه حلقه: این دو رشته که یکی در سمت چپ و دیگری در سمت راست قرار دارد، نشانهی نیروی بدی و خوبی یا حق و باطل است که هیچگاه به یکدیگر نمیرسند.